چگونه نقاشی کودک را رمزگشایی و تفسیر کنیم؟

چگونه نقاشی کودک را رمزگشایی و تفسیر کنیم؟

نقاشی کردن راهی برای برقراری ارتباط است و آثار هنری کودکان نمایشی از شخصیت آن‌ها را نشان می‌دهد. نقاشی‌های کودکان منحصر به فرد هستند و می‌توانند اطلاعات دقیقی درباره هنرمندان جوان به ما بدهند.

نقاشی‌ها می‌توانند چیزهای زیادی در مورد ترس‌ها، شادی‌ها، رویاها، امیدها و کابوس‌های کودکتان به شما بگویند. محققان، روانشناسان و معلمان تحقیقات مختلفی را برای روشن کردن معنی و تفسیر نقاشی کودک انجام داده‌اند. در این مقاله یاد خواهیم گرفت که چطور نقاشی کودکان را رمزگشایی کنیم و کودک خود و شخصیت درونی او را بهتر بشناسیم.

نقاشی؛ روشی برای بیان احساسات در کودک

مطالعه نقاشی‌های کودکان مربوط به اواخر قرن نوزدهم است. به گفته Lowenfeld ، کودکان فرآیند نقاشی خود را از همان ابتدا که می‌توانند به طور فیزیکی یک ابزار نقاشی را در دست بگیرند، آغاز می‌کنند. از اولین تلاش‌هایشان در یک نقاشی، متشکل از خطوط و اشکال، سعی می‌کنند تا با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کنند و معنا را از طریق تصاویری که خلق می‌کنند، ایجاد کنند.

ما انسان ها از نقاشی کردن لذت می‌بریم؛ چون نقاشی کردن زمینه ای را برای بیان ما ایجاد می کند. کودکان نیز برای بیان احساسات نقاشی می‌کشند، چون نمی‌دانند چگونه احساسات متفاوت خود را از طریق کلمات بیان کنند. قلم و کاغذ بهترین وسیله برای ابراز عزیزترین امیدها و عمیق‌ترین ترس‌هایشان هستند. آن‌ها از طریق نقاشی به شما در مورد روابطشان با جهان و چیزهای دیگر اطلاعاتی می دهند.

چگونگی تفسیر نقاشی کودک

هر پدر یا مادری علاقه مند است که در نقاشی‌های کودک خود معنایی پیدا کند. تفسیر نقاشی‌ کودکان توسط والد به این معنی است که او مایل به شناخت لایه عمیق‌تری از ذهن کودک و آنچه که او فکر و احساس می‌کند است. اگر به عنوان والد در حال خواندن این مطلب هستید باید برای تفسیر درست نقاشی کودکتان به توصیه هایی که در زیر لیست شده است عمل کنید:

به اولین برداشتتان از نقاشی کودکتان توجه کنید: به جای تفسیر یک بخش خاص از نقاشی، تاکید بر اولین احساسی که شما از نقاشی میگیرید، مهم‌تر است. به جای قرار دادن تمرکزتان بر روی پیدا کردن نمادها، باید به تصویر در حالت کلی نگاه کنید و اولین حسی که از آن میگیرید را مبنا قرار دهید.

تنها به تفسیر خودتان بر نقاشی بسنده نکنید: به کودک اجازه دهید که به شما بگوید که نقاشی چه معنایی برایش دارد. پرسش‌های شما، می‌تواند چیزهایی را درباره کودک شما آشکار کند که شما قبلا نمی دانستید.

تکرار یک شکل در نقاشی کودکان کمی بزرگ‌تر را جدی بگیرید: هنگامی که یک نماد یا تم واحد به طور مکرر در یک نقاشی ظاهر می‌شود، شایسته توجه است و معانی پنهانی در پس زمینه این تکرار وجود دارد.

عجولانه نتیجه گیری نکنید: کودکان در نقاشی خود پیام‌های قوی، مثبت و منفی را منتقل می کنند و همچنین چیزهایی که اهمیت زیادی ندارند. پس نتیجه‌گیری عجولانه نکنید  تجزیه و تحلیل طرح‌ها و تصمیم نهایی برای نتیجه گیری بهتر است از طریق تکرار عناصری چون رنگ و شکل صورت بگیرد.

خرید لوازم رنگ آمیزی جادویی

تاثیر سن در تفسیر نقاشی کودک

نقاشی‌های کودکان منحصر به فرد هستند و می‌توانند اطلاعات دقیقی در مورد هنرمند جوان به ما بدهند.اما سن و تاثیر آن غیر قابل کتمان است. در حالت کلی سه مرحله سنی در نقاشی‌های کودکان وجود دارد:

1. خط خطی

2. پیش شماتیک

3. شماتیک

خط خطی   (2 تا 4 سال)

در این مرحله، هیچ واقع‌گرایی به هنگام تفسیر نقاشی کودک وجود ندارد و آن‌ها اغلب تنها خطوطی هستند که بر روی یک صفحه قرار دارند. البته ممکن است قادر به دیدن اشکال خاصی مانند یک اتومبیل یا یک خانه در نقاشی آنها باشید.

پیش شماتیک (4 تا 7 سال)

در این مرحله، کودکان برای خلق چیزهایی که با چشمانشان دیده می‌شوند تلاش می‌کنند. ممکن است ساده‌ترین چیزها را از قبیل چهره‌ها، اشکال چوبی، اتومبیل، کامیون، درختان و خانه‌ها بکشند. معمولا هیچ گونه جزئیات واقع گرایانه در مورد تفسیر نقاشی کودک وجود ندارد.

شماتیک  (7 سال به بالا)

در این مرحله، جزئیات بیشتری دیده می شود. برای مثال، یک نقاشی از اقیانوس ممکن است شامل مرغان دریایی، ستاره دریایی، یک توپ ساحلی، افرادی که لباس شنا می‌پوشند و غیره باشد. جزئیاتی اضافه می شوند تا پیام‌های بیشتری برای توضیح نقاشی ارائه دهند. انسان‌ها جزییات بیشتری از جمله کک و مک دارند. عمق و واقع‌گرایی بیشتری وجود دارد و استفاده از دیدگاه‌های جدید امکان پذیر است.

تفسیر نقاشی‌های کودکان

حال که متوجه اهمیت تفسیر نقاشی کودک شده اید، به شما چگونگی انجام این کار را یاد خواهیم داد. بسیاری از احساسات کودکان را می‌توانید از نقاشی‌هایشان استخراج کنید، البته گاهی آن نقاشی نشان دهنده هیچ گونه احساسی نیست؛ با این حال، محققان نکاتی را درباره تفسیر نقاشی کودکان دریافته اند که به شرح زیر است:

• طراحی یک شخص بسیار بزرگ: معمولا این نقاشی بزرگ نشان‌دهنده پرخاشگری و بیش فعالی است.

• طراحی یک شخص بسیار کوچک: معمولا در مورد طرح‌های کوچک چهره انسان، گفته می‌شود که نشان دهنده احساس بی‌کفایتی، شرم، ترس و افسردگی است.

• سر: اگر کودک سر را بزرگ ترسیم کند، این نشان می‌دهد که ضمیر ناخودآگاه کودک دچار مشکل است. کودکان نرمال از لحاظ ذهنی، سر را متناسب با بدن می کشند.

• دهان: بچه ای که بسیار صحبت می‌کند و پرحرف است، دهان بزرگ با دندان‌های بزرگ نقاشی می‌کند که گویی همیشه مایل به صحبت هستند. اما کودکان عادی تمایل دارند اندازه مناسب دهان را برای بدن بکشند.

• چشم‌ها: کودکان مضطرب، که احساس می‌کنند دیگران آن‌ها را تحت نظر دارند و یا تحت کنترل آن‌ها هستند، اغلب چشم ها را با اندازه ای بزرگتر ترسیم می کنند. اما در مورد کسانی که تمایل به کشیدن چشم ها با اندازه ای کوچک دارند، این نشان‌دهنده وابستگی و سطحی بودن احساسات است، به طور مشابه حذف چشم‌ها نشان‌دهنده عدم تمایل به ارتباط با دیگران است.

• بینی: کودکانی که متعادل هستند، بینی را متناسب با بدن می‌کشند. تاکید بر سوراخ‌های بینی، نشان‌دهنده پرخاشگری است.

• گردن: کودکی که گردن بسیار بلندی دارد به این معنی است که مشکلاتی در رسیدن به خواسته‌های خود دارد.

• دست‌ها: دست‌های دراز نشان‌دهنده تمایل به ارتباط با محیط یا افراد دیگر و یا تمایل به کمک و تعامل است. دستان کوچک، نشان‌دهنده احساسات مرتبط با ناامنی و درماندگی است؛ از طرفی نشانه ای از کمرویی است و توسط کودکان غیر پرخاشگر کشیده می شود، در حالی که اغراق در اندازه دست‌ها به عنوان نمادی برای گرایش‌های پرخاشگرانه شناخته می‌شود. همچنین ممکن است کودک ناتوان همیشه فراموش کند که دست بکشد.

• پاها: همانطور که در بخش دست ها گفته شد، پاهای کوچک نیز به عنوان نشانه‌ای از ناامنی دیده می‌شوند.

• سایه زدن: اگر کل بدن هاشور بخورد، نشان‌دهنده اضطراب است اما اگر بخش ویژه‌ای از بدن هاشور بخورد، اضطراب مربوط به این بخش از بدن می باشد. تمایل به تحریف شکل و سایه زدن، بیشتر در کودکانی یافت می‌شود که اضطراب دارند و فاقد سازگاری با محیط خود هستند.

• نقاشی های دقیق و با جزئیات: ممکن است کودکی را نشان دهد که احساس می کند باید سخت کوش باشد.

• حرکات قلم: حرکت قلم جسورانه، به ویژه اگر خطوط به هم نزدیک باشند، می‌تواند نشانه‌ای از استرس، احساسات قوی، عزم راسخ و یا عصبانیت باشد، در حالی که ‌حرکات ملایم‌تر قلم بر روی صفحه نشان‌دهنده یک ماهیت ملایم‌تر هستند.

• کیفیت خطوط: خطی که به حالت روشن، موج دار و شکسته کشیده می‌شود، یک کودک نا امن و نامطمئن را نشان می‌دهد. در مقابل، خطوط برجسته، آزاد و پیوسته، نشان‌دهنده اعتماد به نفس و احساس امنیت کودک است.

• اندازه اشکال: هنگامی که اشکال و اندازه آنها در یک حالت نسبی در تفسیر نقاشی کودک کشیده ترند، در نظر کودک آن شکل مهم تر تلقی میشود. هر چقدر شکل سایز بزرگتری به خود بگیرد از اهمیت بیشتری به همان نسبت برخوردار است.

خرید دفتر نقاشی

در حالت کلی:

• کودک پرخاشگر: چهره‌های بزرگ، بدون گردن، و عدم تقارن دست و پا

• کودک نگران: ابرها، باران، پرندگان در حال پرواز، چهره های بدون چشم

• کودک خجالتی: اشکال کوتاه، بدون بینی و دهان، پیکر کوچک و بازوهای نزدیک به بدن

• کودک عصبانی: دست‌ها و دندان‌های بزرگ، بازوها کشیده

• کودک شیطان: اشکال غول‌پیکر، کله کوچک، بدون دست و اشکال صاف

ترجیحات جنسیتی

جای تعجب نیست که بین نقاشی کشیدن دختر و پسر تفاوت‌هایی وجود دارد. دختران معمولا تمایل به کشیدن اشکال گرد دارند، از جمله گل‌، قلب، در حالی که زوایا، چارچوب ها و غیره ویژگی‌هایی از پسران، است که با اشکالی همچون ماشین و اتوبوس همراه است.

علاوه بر این، برخی محققان گزارش داده‌اند که دختران تمایل دارند از رنگ‌های بیشتری در هر نقاشی نسبت به پسران استفاده کنند و پسران رنگ‌های سردتر (به عنوان مثال آبی) را ترجیح می‌دهند.

نقاشی دختران

رنگ ها در نقاشی دختران قابل توجه هستند:

• سیاه و بنفش نشان‌دهنده تسلط است و می‌تواند مورد توجه کودکی باشد که نسبتا مصر و سخت گیر است.

• آبی توسط کودکانی که ذاتا طبیعت دوست هستند و از مشارکت لذت می‌برند، محبوب است.

• قرمز رنگ هیجان و یکی از رنگ‌های محبوب برای استفاده در نقاشی توسط کودکان است.

• صورتی نیاز به عشق و قدردانی را نشان می‌دهد و مورد توجه دختران قرار می‌گیرد.

• سبز رنگ کودکانی است که دوست دارند متفاوت باشند، و علاقمند به فضا، هنر و هوش که افراد خاصی را به سمت خود می کشانند هستند.

• زرد هم نشان‌دهنده هوش و طبیعت آفتابی است.

نقاشی پسران

موقعیت نقاشی روی صفحه در نقاشی پسران با اهمیت است:

هنگامی که به موقعیت نقاشی در صفحه نقاشی توجه شود، ظاهرا طرف چپ صفحه مربوط به گذشته و پرورش دهنده است و بیشتر به مادران ارتباط دارد. سمت راست به علاقه به آینده و نیاز به برقراری ارتباط مربوط می‌شود. این طرف با پدران در ارتباط است.

کودکی که نقاشی را در تمام موقعیت های صفحه قرار می‌دهد، متعادل در نظر گرفته می‌شود، در حالی که در مقابل، نقاشی در نزدیک لبه پایینی کاغذ، یا در یک گوشه، احساس عدم کفایت یا امنیت را در کودک بیان می‌کنند.

ترجیحات فرهنگی

اگر چه یک الگوی جهانی در نقاشی و هنر کودکان وجود دارد؛ اما کودکان در فرهنگ‌های مختلف ممکن است نه تنها در جزئیات سبک نقاشی، بلکه در استراتژی‌های اساسی مورد استفاده برای پیاده سازی نقاشی خود نیز متفاوت عمل کنند. حتی اگر تصویر ذهنی دو کودک اساسا یکسان باشد، روشی که در نمایش اشکال توسط کودک ثبت می شود، می‌تواند به عنوان تابعی از محل زندگی و فرهنگ کودک باشد.

ارتباط نقاشی و سطح هوش کودک

نتایج بررسی نقاشی‌های جمع‌آوری‌شده در سوئیس نشان می‌دهد که در میان کودکانی که در نقاشی مهارت نسبتا خوبی داشتند، درصد کودکانی که از نظر فکری و بهره هوشی برتر بودند بیشتر از درصد کودکانی بود که از نظر فکری پایین‌تر بودند. از طرفی نقاشی نمادی از ذهن درونی (‏ناخودآگاه) کودک ‏است و بخش ناخودآگاه ذهن می‌تواند از طریق نمادها (‏نقاشی)‏ ظاهر شود.

عمق روح و روان نقاش (کودک) را می توان از طریق تفسیر نقاشی کودک احساس و اطلاعات روانشناسی خوبی را میتوان از طرح کشیده شده بر روی کاغذ دریافت کرد؛ دلیل آن هم ارتباط زیاد نقاشی با ناخودآگاه فرد است.  لزوما نقاشی براساس اطلاعات ادراکی مختلف مانند اطلاعات پذیرش خود، اطلاعات بصری، دانش کسب‌شده توسط یادگیری، و تجربیات واقعی کشیده می‌شود که تمامی موارد در تفسیر نقاشی کودک حاکی از هوش فرد است.

انتخاب کاغذ و قلم

کودکان به طور اتفاقی ابزار نقاشی خود را انتخاب نمی‌کنند. زمانی که زمینه انتخاب برای آنها فراهم می شود، به سمت نوع خاصی از کاغذ یا مداد متمایل می‌شوند. این انتخاب خلق و خو و شخصیت آنها را نشان می‌دهد. به طور مثال، مدادهایی با نوک تیز، مورد علاقه کودکان مصمم هستند، در حالی که کودکانی که در بیان یا ابراز احساساتشان مشکل بیشتری دارند، مدادهایی با نوک عادی را ترجیح می‌دهند.

اندازه برگه کاغذ انتخاب‌شده نشانه خوبی از مکانی است که کودک می‌خواهد در زندگی عمومی اشغال کند. هرچه صفحه بزرگ‌تر باشد، کودک بیشتر می‌خواهد خود را نشان دهد، در حالی که انتخاب یک صفحه کاغذ کوچک‌تر نشان می‌دهد که کودک تمرکز خوبی دارد.

چگونه کودک را به نقاشی کشیدن تشویق کنید

تجربیات هنری به کودکان در توسعه استقلال در محدوده خود کمک می‌کند و به آن‌ها فرصت می‌دهد تا ایده‌های خود را بر روی کاغذ و یا در فرمت های دیگر نمایش دهند. از همه مهم‌تر، بیان خلاقانه به کودکان اجازه می‌دهد که از جادوی تخیلات خود بهره‌برداری کنند.

در زیر برخی از کارهایی که می‌توانید انجام دهید تا کودک خود را به نقاشی کشیدن تشویق کنید، آورده شده‌است:

1. هنر را به بخش منظمی از زمان تفریح کودک تبدیل کنید: برای آنها لوازم مختلفی برای کشیدن نقاشی مثل مداد شمعی، آبرنگ و مداد رنگی بخرید.

2. نیازی به دستورالعمل نیست: لطفا اجازه دهید تا هر طرحی که مایل است روی کاغذ بکشد و چیزی را در زمینه نقاشی به آن دیکته نکنید؛ تنها در این صورت است که خلاقیت کودک پرورش می یابد. کودک باید احساس کند که میتواند یک نقاشی بدون هیچ کمکی بر روی کاغذ و تنها با تکیه بر توانایی های خودش بکشد.

3. به فرآیند، نه فقط نتیجه نهایی توجه کنید: از هنر برای کمک به کودک خود برای بیان احساسات قوی استفاده کنید. اگر کودک شما احساس عصبانیت می‌کند، به او کمک کنید چنین عواطفی را با کشیدن فردی بسیار عصبانی بیان کند. به او کمک کنید چیزهای پیچیده‌تر بکشد، یا رنگ‌های مناسب را برای رنگ آمیزی یک خانه انتخاب کند.

4. هنر و نقاشی کودک خود را به نمایش بگذارید: این روشی است که کودک شما از طریق آن می فهمد کار او ارزشمند و مهم است.

خرید لوازم نقاشی از وبسایت فروشگاه کلبه کتاب کودک : https://kidbookpuzzle.com/