راهکارهايی برای بدغذايی کودکان

تصور ذهنی ما از کودکان این است که همه آنها باید به طور طبیعی به غذا خوردن علاقه داشته باشند و وقتی گرسنه هستند به راحتی پشت میز بنشینند تا غذای خود را بخورند، اما حقیقت این است که برخی از کودکان برای خوردن غذا به اندازه کافی، نیاز به کمک والدین خود دارند. یعنی بدغذایی و سوء تغذیه کودکان یک مشکل شایع و نگران کننده برای والدین است.

علل بدغذایی در کودکان

ابتدا باید علت بدغذایی فرزندمان را بدانیم. برای دانستن دلیل، زیاد دور نروید، عموماً دلیل را در رفتار و روش‌های تربیتی خود راحت‌تر خواهید یافت. یعنی علاوه بر علل بیماری کودک مانند عفونت ادراری یا سایر بیماری ها که می تواند بر رژیم غذایی کودک تأثیر منفی بگذارد، علل دیگری نیز به مشکلات تربیتی مربوط می شود.

برای اینکه در این زمینه کمی به شما کمک کنیم، در زیر چندین نوع رفتار که باعث افزایش تمایل به بی اشتهایی در کودکان می شود را فهرست می کنیم:

1- مادر یا سایر مراقبین اغلب از غذا به عنوان وسیله تنبیه کودک استفاده می کنند. مثلاً او را مجبور می کنند غذایی را که دوست ندارد بخورد، کودک هم این عمل را یاد می گیرد و با نخوردن لجبازی خود را نشان می دهد.

2- به ساعت غذا خوردن اهمیت داده نمی شود. رعایت دقیق برنامه غذایی اهمیت تغذیه کودک را نشان می دهد.

3- سخت گیری بیش از حد در عادات غذایی نیز باعث می شود که غذا خوردن در ذهن کودک به یک فعالیت کسل کننده تبدیل شود. ریختن غذا از قاشق کودک یا تمایل به خوردن بیشتر یک غذا و کمتر از غذای دیگر تا حدودی طبیعی است، بنابراین نباید اصرار کنید که کودک هر کاری را آن طور که والدین دوست دارند انجام دهد.

 4- هنگامی که غذا خوردن در محیطی دور از آرامش و با والدینی که با یکدیگر مشاجره می کنند، انجام می شود. در این مرحله نمی توان از کودک انتظار داشت که تمایلی برای حضور در این موقعیت از خود نشان دهد. زیرا زمان صرف غذا همیشه با مشاجرات والدین برای او مرتبط خواهد بود.

5- برخی از مادران بیش از حد نگران نحوه غذا خوردن کودک هستند.

وقتی مادر به شدت نگران تغذیه کامل کودک است، معمولا با قاشق و ظروف به دنبال بچه ها می رود و فکر می کند با این روش تغذیه کامل و مطلوب امکان پذیر است. اما اصرار زیاد بر غذا خوردن، اشتیاق کودک را از بین می برد و او از غذا به عنوان راهی برای جلب توجه استفاده می کند.

6- بی توجهی به استقلال کودک

مخالفت در امر غذا خوردن می تواند نوعی تمایل به استقلال در کودک باشد، یعنی کودک دوست دارد غذا بخورد و قاشق را در دست بگیرد و اگر مادر بیش از حد روی نظافت تمرکز کند یا به آن وسواس داشته باشد که لباس کودک کثیف می شود، یا نگران ریختن مواد غذایی روی زمین است، جنگ قدرت بین مادر و فرزند وجود دارد. از یک طرف مادر می خواهد اوضاع را در دست بگیرد و خودش به کودک غذا بدهد و از طرف دیگر کودک اصرار دارد کارش را انجام دهد.

توصیه ای برای والدین

 مهم این است که اگر فرزندتان غذای خود را به راحتی می خورد و به غذا خوردن علاقه نشان می دهد یا وزن و قد او مشکلی ندارد، نیازی به استفاده از روش های زیر ندارید، اما اگر فرزندی دارید که اگر او را رها کنید، به اندازه کافی غذا نمی خورد یا نمی توانید او را مجبور کنید که فقط برای غذا خوردن بنشیند، این راه ها به شما کمک می کند.

ابتدا از روش نادیده گرفتن استفاده کنید.

اگر کودک شما به طور ناگهانی علاقه خود را به غذا از دست داد و از خوردن آن امتناع کرد، به آن توجه نکنید. بگذارید هر چه دوست دارد بخورد و آنچه را که نمی خواهد نخورد و بعد از صرف غذا کاسه غذا را بدون هیچ نکته و اهمیتی نزد او ببرید.

اگر غذایی را تشخیص داد که دوست ندارد، در حالی که قبلاً آن را خورده است، حساسیت نشان ندهید و چند روز بعد آن غذا را در برنامه غذایی او قرار دهید. او احتمالاً غذای خود را می خورد زیرا می داند که با بی علاقگی توجه کسی را به خود جلب نکرده است و باید راه دیگری برای جلب توجه پیدا کند.

غذای بد را به سلاحی برای کودکان تبدیل نکنید.

نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که در حضور کودک در مورد بدغذایی خود یا سایر فرزندان با دیگران صحبت نکنید، این کار او را نسبت به موضوع حساس می کند. بچه ها از بودن در مرکز توجه شما و صحبت های شما لذت نمی برند و برای این منظور می توانند بازی هایی در مورد غذا انجام دهند و شما مجبور هستید از این روش و مراقبت به عنوان وسیله و سلاح فشار بر کودک استفاده کنید. همچنین سعی نمایید این احساس را در او ایجاد نکنید که برای خوردن غذا باید دنبالش بدوید.

تقویت حس مشارکت کودک در غذا خوردن

هنگام تهیه غذا، می توانید از مشارکت فرزندتان هر چند کم استفاده کنید تا احساس مثبتی در تهیه غذا به او بدهید. برای کودک بشقاب، کاسه و لیوان بخرید. بهتر است او را با خود ببرید و بگذارید خودش ظرف هایش را انتخاب کند. همچنین می توانید از او بخواهید که در خرید مواد غذایی، به خصوص آنچه کودک می خورد، به شما کمک کرده و اجازه دهید او انتخاب کند.

زمان غذا را مفرح کنید

برای ایجاد شادی و احساسات مثبت در کودک هنگام غذا خوردن می توان از روش های مختلفی استفاده کرد. برای مثال می توانید یکی دو عروسک او را کنار او بنشینید و در حین بازی به او غذای کودک بدهید. یا برای فرزندتان نقاشی بکشید. نقاشی خود را بکشید و با خوردن هر قاشق یکی از اعضای آن را کامل کنید. مثال دیگری از چگونگی لذت بردن از غذا خوردن این است که هنگام غذا دادن برای کودک خود داستان بگویید یا کتاب بخوانید. شما می توانید خاطره ای را برای کودک خود تعریف کنید، مانند رفتن به پارک.

کودک را تشویق کنید که در جمع همسالان غذا بخورد.

بچه ها وقتی با هم هستند بهتر غذا می خورند. اگر کودک شما با دوستانش بازی می کند، از همه آنها بخواهید که برای خوردن غذا به محل بازی خود بیایند. یا در این زمان اطمینان حاصل کنید که کودک شما با کودکی همراه است که اشتهای خوبی دارد و خوب غذا می خورد. کودکان معمولاً از یکدیگر تقلید می کنند.

در این راستا می توانید فیلم کودک خود یا سایر کودکان را هنگام غذا خوردن ضبط کنید و گاهی اوقات این فیلم را به کودک خود نشان دهید تا او را به خوردن تشویق کند.

به ترجیحات غذایی فرزندانتان توجه کنید

هر وقت متوجه شدید دلیل دوست نداشتن غذای خاصی طعم غذا نیست، بلکه فقط احساس ناخوشایند غذا در زبان و دهانتان است، طرز تهیه آن را تغییر دهید. به عنوان مثال، بیشتر کودکان به هویج خام بیشتر از هویج پخته علاقه دارند یا سیب زمینی سرخ شده را به آب پز ترجیح می دهند.

برخی از غذاها نیز برای کودک طعم بسیار بدی دارند، حداقل تا یک سن خاص، برای جبران این موضوع می توانید از غذاهای مقوی تری استفاده کنید، اما کودک را مجبور به خوردن آن نوع غذای خاص نکنید.

در تهیه غذا سلیقه داشته باشید

 حتما به نحوه تغذیه کودک و همچنین طعم و رنگ و ظاهر غذا توجه کنید. اول از همه باید به غذا توجه کنید. برای او غذایی تهیه کنید که او را تحریک کند. مثلاً اگر غذای رنگی برایش جذابیت بیشتری دارد، برایش غذای رنگی متفاوت تهیه کنید.

همچنین غذا را به شکلی که دوست دارد شکل دهید. غذاهایی به شکل انگشت، رنگارنگ و جذاب برای کودکان ترجیح داده می شود. به عنوان مثال، بیشتر کودکان شکل پیتزا را دوست دارند یا دوست دارند غذا را در دست بگیرند و بخورند.

یک الگوی غذایی سالم را در نظر بگیرید

 یکی از چیزهایی که بچه ها را از خوردن وعده های غذایی یا میان وعده های مغذی باز می دارد، میان وعده است. بهتر است تا حد امکان از خرید و نگهداری این گونه تنقلات خودداری کنید. همچنین به یاد داشته باشید که مادر، پدر یا خواهر و برادر بزرگتر بهترین الگو و راهنما برای کودکان هستند. کودک شما غذایی را که شما می خورید می خورد، نه غذایی که به او می گویید بخورد. پس سعی کنید همیشه مواد غذایی مفید بخرید و یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.

کلام آخر

 اگر کودک شما به شدت دچار سوءتغذیه است یا غذا نمی خورد و با راه های ذکر شده تغییری ایجاد نشد، باید او را نزد پزشک اطفال یا متخصص تغذیه ببرید. پس از معاینات لازم و رد احتمالات بدنی، در صورت لزوم او را نزد روانشناس ببرید.