بازی فکری از تولد تا پنج سالگی

آخرین بروزرسانی: 1402/12/14 114 زمان مطالعه: 5 دقیقه

بسیاری از مهارت‌های اساسی مانند مهارت‌های حسی و حرکتی، مهارت‌های ذهنی و ابعاد مختلف هوش در فرآیند تجربه بازی‌ها رشد می‌کنند.

آیا می‌دانستید که افراد عادی تقریباً نیمی از عمر خود را صرف بازی کردن می‌کنند؟ دنیای بازی و سرگرمی دنیایی اسرارآمیز و هیجان‌انگیز است، زیرا بخش بزرگی از زندگی انسان در دوران کودکی را بازی ها به خود اختصاص داده است و تجربیاتی که فرد در بازی کسب می‌کند باعث تفاوت های چشمگیری در درک محیط و توانایی او می‌شود.

رشد جسمی و ذهنی کودک از دوران جنینی شروع می‌شود و در دوران بلوغ به اوج خود می‌رسد. در هر مرحله از سن کودک، قسمت خاصی رشد می‌کند، به عنوان مثال، حواس پنج گانه در کودک زیر یک سال رشد می‌کند. والدین می‌توانند با بازی با کودک، رشد کودک خود را بهبود بخشیده و تسریع بخشند. به همین دلیل برای استفاده بهتر از این فرآیند لازم است در هنگام انتخاب بازی و سرگرمی اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشید. بنابراین اگر شما نیز سوالاتی مانند نحوه خرید یک بازی فکری دارید، چه بازی های فکری برای رشد هوش کودک من مفید است؟ یا چگونه با خانواده و دوستان سرگرم شویم؟ در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

نوزادان از بدو تولد تا شش ماه

بازی بخش مهمی از نیازهای کودک را تامین می کند و از طریق بازی مهارت های او تقویت می شود. علاوه بر این شرایط مساعدی را برای رشد ذهنی کودک و کسب مهارت های اجتماعی فراهم می‌کند.

هنگام انتخاب بازی برای نوزادان، دو نکته را باید در نظر گرفت:

انتخاب بازی با توجه به توانایی ها و نمودار رشد
انتخاب بازی بر اساس ایمنی و سلامت

اگر شما از آن دسته والدینی هستید که فکر می‌کنند نوزادان به دلیل توانایی های محدودشان نیازی به بازی و تفریح ندارند، بدانید که اشتباه می کنید. نوزادان از بدو تولد حتی زودتر گیرنده های عصبی بسیار قوی دارند و در واقع در کل زندگی انسان بیشترین میزان دریافت اطلاعات از محیط در سال اول زندگی اتفاق می‌افتد.

از آنجایی که کودک شما با وجود برآورده شدن نیازهای اولیه او هنوز هم اظهار نارضایتی می‌کند، وقت آن است که او را با مفهوم سرگرمی آشنا کنید. دامنه بازی های فکری برای نوزادان محدود است، اما به همه بازی هایی که شامل تقویت حواس پنج گانه و هماهنگی نیمکره راست و چپ مغز می شود، بازی فکری می گویند.

در ابتدا، نوزادان فقط می توانند فاصله 20 تا 30 سانتی متری را ببینند، اما گیرنده های بسیار قوی برای صدا دارند، بنابراین موسیقی ملایم و اجسام نرم گزینه خوبی برای سرگرمی نوزادان از یک یا دو ماهگی هستند. مکعب های پارچه ای قابل شستشو برای این سن بسیار مفید است.

در دست گرفتن و پرتاب اشیا مهارت بعدی نوزادان از سه ماهگی است. استفاده از عروسک های نرم که دارای موسیقی ملایم هستند می‌تواند مهارت دست کودک را افزایش دهد. لازم به ذکر است که دقت کنید تا این عروسک ها قسمت‌های جداشدنی نداشته و همچنین دارای پولیش یا موهای تحریک کننده و چشم ها یا بینی برجسته نباشند.

در سن دو و سه ماهگی، نوزادان با شنیدن صداها و دیدن حرکات صورت والدین یا مراقبان خود، دید بهتری پیدا می‌کنند و واکنش نشان می دهند. داشتن یک آینه ایمن برای کودک توجه کودک را به خود جلب می کند. قبل از اینکه نوزادان خود را بشناسند، دوست دارند به انعکاس خود در آینه نگاه کنند و تلاش برای لمس تصویر هماهنگی دست و چشم کودک را افزایش می دهد.

ضربه زدن یکی دیگر از مهارت هایی است که به مرور زمان به دست می آید. تشک های نرم و چند سالنی که دارای آویزهای عروسکی موزیکال و نرم هستند در بین نوزادان سه تا چهار ماهه بسیار محبوب هستند. تلاش کودک برای گرفتن آویزها، هماهنگی اعصاب و ماهیچه ها را برای کودکان دشوار می کند. استفاده از حلقه های پارچه ای یا ژله ای رنگی و تکرار نام رنگ ها می تواند شروع خوبی برای آموزش کودک شما باشد.

چیزهایی مانند قطعات پلاستیکی را روی هم قرار دهید و اجازه دهید کودک آنها را بکوبد. موسیقی هایی را با ریتم های مختلف پخش کنید، کتاب های داستان کودک خود را با تصاویر رنگارنگ روشن نشان دهید. اجازه دهید کودک اشیایی با کیفیت های مختلف را احساس کند.

انتخاب یک بازی فکری بر اساس ایمنی و سلامت

ایمنی اولین کلمه در انتخاب بازی های کودکان است. این ایمنی شامل عدم وجود قطعات کوچک و قابل جدا شدن و قطعات با کیفیت بالا می باشد. استفاده از رنگ‌های خوراکی، پارچه یا پلاستیک مرغوب نقش اساسی در سلامت کودک دارد. ایمن‌ترین و بادوام‌ترین اسباب بازی های فکری برای نوزادان از جنس چوب با پایه رنگ خوراکی، پایه آب ساخته شده و کاملاً غیر سمی است.

هنگام انتخاب بازی های موزیکال باید به باتری ها و ایمنی کودک در بازی با آنها توجه ویژه ای داشت. درب باتری باید محکم وصل شود. همچنین اسباب بازی های کودکان باید بزرگ، بدون لبه های تیز و دارای گوشه های خمیده باشند.

هنگام انتخاب بازی برای نوزادان، به نوع اسباب بازی ها توجه کنید. از خرید اسباب‌بازی‌هایی که ممکن است با دندان‌ها پاره شوند یا حیوانات عروسکی که موهایشان با کشیدن یا دهان کنده می‌شوند، خودداری کنید.

اکنون که با نکات خرید بازی های فکری برای نوزادان آشنا شدید، شاید برایتان جالب باشد که تمامی بازی ها و کتاب های مناسب برای نوزادان را ببینید.

از 6 تا 18 ماه

با کودک خود رو در رو صحبت کنید تا بتواند صداها و کلمات را به هم متصل کند. به افراد و اشیاء آشنا اشاره کنید و نام آنها را تکرار کنید. با تکرار جملات و حرکات دست برای کودک آهنگ بخوانید. با او قایم‌باشک بازی کنید.

از 18 تا 24 ماه

بازی های ساده تشخیص اشیا را با کودک خود بازی کنید. مثلا «ماشین زرد یا گل قرمز را پیدا کنید» یا 3 شی جلوی کودک بگذارید و به او بگویید یکی از آنها را به شما بدهد که ویژگی خاصی دارد. تا جایی که ممکن است مستقیم با کودک صحبت کنید. کودک خود را با وسایل نوشتن مانند مداد رنگی و کاغذ آشنا کنید. وقتی برای فرزندتان کتاب داستان می‌خوانید، از او سؤالات «کجا و چه» بپرسید. کودک را تشویق کنید تا با اسباب بازی های مورد علاقه خود بازی اختراع کند.

از 24 تا 36 ماه

با یادگیری مهارت های حرکتی کودک خود را تشویق کنید. با تشویق او به یافتن راه های جدید برای استفاده از اسباب بازی ها، تخیل کودک خود را تحریک کنید. به فرزندتان کمک کنید تا فعالیت‌های «زندگی واقعی» را به بازی تبدیل کند. به عنوان مثال، وانمود کنید که با تلفن صحبت می کنید، رانندگی می کنید، به مهمانان چای می دهید و غیره.

▪️ در حین خواندن کتاب داستان، با طرح سوال، کودک را درگیر داستان کنید. وقتی برای فرزندتان کتاب می خوانید، به کلمات توجه کنید. کودک خود را تشویق کنید تا کلمات موجود در صفحه کتاب یا صداهای آنها را با تصاویر خود مطابقت دهد.

از 3 تا 5 سال

با نشان دادن مثال‌هایی به فرزندتان بیاموزید که چیزهایی را با دیگران در میان بگذارد. برای تقویت قواعد و مهارت های یادگیری با فرزندتان بازی های رومیزی ساده انجام دهید. تماشای تلویزیون را به یک تا دو ساعت در روز محدود کنید و زمانی که کودک در حال تماشای تلویزیون است در کنار او باشید تا او را تشویق به فعال بودن و تعامل با برنامه ها کنید و او را از بیننده منفعل خارج کنید.

همانطور که کودک رشد می‌کند، می‌توانید گزینه‌های ساده‌ای مانند خواندن کتاب داستان یا حل یک معما را ارائه دهید. تا حد امکان از کلمه "نه" کمتر استفاده کنید و حس کنجکاوی و جست‌وجو فرزندتان را تشویق کنید. به کودک خود احترام بگذارید و به حضور او توجه نشان دهید و زمانی که کودک سعی می کند تجربیات جدید خود را توضیح دهد صبر و حوصله نشان دهید. هر روز زمانی را به نشستن با کودک خود اختصاص دهید و در مورد کارهایی که در آن روز انجام داده صحبت کنید و او را تشویق کنید که به دنبال تجربیات جدید باشد و آنها را برای شما توضیح دهد.

در ادامه برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید موارد زیر از سایت کلبه کتاب کودک پیشنهاد می گردد:

آخرین کلام

بازی برای کودکان منبع حیات و به عبارتی مقوله ای بسیار جدی است که بستر مناسبی را برای رشد قوه تخیل کودک ایجاد می‌کند و در ارتباط کلامی و یادگیری زبان نقش موثری دارد.

بر اساس این ویژگی ها، انتخاب وسایل و نوع بازی توسط والدین ارزش بالایی دارد و ظرافت خاصی را می‌طلبد. از آنجایی که بازی نقش مهمی در شکل‌گیری تمایلات عاطفی و روانی کودک دارد و در صورت عدم توجه کافی به انتخاب آنها، تمایلات کودکان به گونه‌ای شکل می گیرد که انتظار نمی‌رود. اهمیت بازی برای کودک به حدی است که اگر بازی را از دنیای او برداریم، خیلی چیزها را از او گرفته ایم.